Badanie uziarnienia gruntów

Grunty rzadko są złożone z cząstek o podobnym charakterze, częściej są mieszaninami cząstek o różnych wymiarach i składzie mineralnym. Podstawową metodą laboratoryjną dokładnego rozpoznawania składu granulometrycznego gruntu jest analiza sitowa. Badanie to polega na przesiewaniu próbki gruntu (uprzednio zważonej) przez kolejne sita o coraz mniejszych rozmiarach oczek a następnie ważeniu pozostałości na kolejnych sitach. Na podstawie uzyskanych wyników wykreśla się krzywą granulometryczną zaznaczając na osi odciętych w skali logarytmicznej średnice cząstek, natomiast na osi rzędnych zaznaczamy procentowe zawartości cząstek. Z otrzymanego wykresu odczytujemy średnice miarodajne odpowiadające zawartości cząstek 10%, 20%, 50%, 60% z których następnie wnioskujemy o przyporządkowaniu gruntu do odpowiedniej kategorii (zwykle używając trójkąta Fereta). Dzieląc średnice miarodajną D₆₀ przez średnicę D₁₀ otrzymujemy wskaźnik równoziarnistości gruntu, jeśli jest on mniejszy od 5, to grunt uznajemy za równoziarnisty.

Analiza granulometryczna nadaje się tylko do cząstek o odpowiednio dużych wymiarach, w przypadku mniejszych cząstek, głównie ilastych, należy przeprowadzić analizę aerometryczną.

Na podstawie powyżej opisanego badania nie tylko można sklasyfikować grunt, ale także obliczyć jego wodoprzepuszczalność co jest bardzo istotne w hydrogeologii. Pobierając kilka próbek i poddając je badaniom można wstępnie obliczyć współczynnik filtracji co pozwala na oszacowanie tempa napływu wody do wykupów budowlanych, odkrywek itp. Badanie to jest jednak tylko narzędziem wstępnym w tym zastosowaniu a dla dokładnych wyników należy wykonać inne badania, najczęściej próbne pompowanie.